Vrienden voor het leven zijn ze; Dirk Molenaar (55) en Jos Koeckhoven (66). Succesvol als ondernemer, betrokken bij hun omgeving en ieder op zijn eigen manier zet zich ook in voor de samenleving.
Het verleden in een notendop
Zowel Jos als Dirk heeft een agrarische achtergrond. Jos is de vijfde uit een gezin van zes kinderen en met drie oudere broers was de kans klein dat hij boer zou worden. “Ik ben al heel snel een andere kant opgegaan. Wanneer ik uit school kwam, ging ik de melk van onze koeien en andere producten van de boerderij verkopen die we produceerden. Ik ben naar de Rijks Middelbare Landbouwschool geweest en heb daar geen spijt van gehad.”
Beiden waren ze van jongs af al actief met vrijwilligerswerk in agrarische organisaties, zoals de Plattelandse Jongeren Gemeenschap, en verzorgden afzonderlijk van elkaar de burenhulp. Jos was de eerste voorzitter van de NAJK afdeling Haarlemmermeer. Ook zetten ze zich in voor kerkgenootschappen: “Dirk is niet aan een kerk gebonden, maar het is belangrijk dat het geloof er is.” Jos komt uit een RK gezin.
Venneper Dirk en Hoofddorper Jos leerden elkaar zo’n veertig jaar geleden kennen tijdens de toneelavonden van de Plattelands Jongeren Gemeenschap. "We zijn vrienden door dik en dun. Ook als we niet samen aardappelen zouden hebben verkocht. Voor een bepaald deel groei je samen met elkaar op en maak je met elkaar allerlei dingen mee. We inspireren elkaar.” Al tientallen jaren doen ze zaken: Jos verkocht bij voorbeeld de aardappelen, die Dirk teelde. Jos schepte daarbij vaak persoonlijk de frites aardappelen op. Hij vertelt daarover: “Ruim dertig jaar zat ik in de aardappelhandel; dat groeide uit naar groothandel en opslag van de aardappelen.”
Afzonderlijk van elkaar besloten ze allebei de opleiding makelaardij te volgen. Jos: “Boeren in deze omgeving kennen elkaar allemaal; zowel zakelijk als privématig. In 2005 stond ik voor een keuze. De agrarische sector verdween steeds meer uit de Haarlemmermeer. Hoe zou ik verder moeten gaan? Ik koos niet voor de optie om met mijn gezin naar de andere kant van het land te verhuizen. Daarom ben ik onroerend goed gaan verhuren. Dirk zei me dat ik even het makelaars diploma moest halen en daar ben ik hem oprecht dankbaar voor. Dat makelaarsgebeuren ligt me namelijk wel en Dirk heeft me hier goed in geholpen. Kennis van zaken en onderscheidend werken, dat zijn de succesfactoren ”
Dirk vult aan: “De regelgeving en druk uit het maatschappelijk apparaat voor het alleen voeren van een boerderij werd te groot. De schaalvergroting werd almaar intenser; om een beetje te kunnen draaien heb je tegenwoordig wel zo’n 130 hectare nodig. Toen ik begon, had je met 35 hectare nog een goede boterham. In 2000 zei ik tegen mezelf dat ik een extra tak aan mijn boerderij moest hebben; anders zou het fout gaan. Dus ben ik in de makelaardij gestapt. Samen ken je veel boerenfamilies; het is op basis van vertrouwen om op een bepaalde manier zaken te doen. Dat geldt zeker voor boerderij en die verkocht moeten worden of een andere bestemming moeten krijgen. Voor een boer maakt het niet uit wat je doet; het gaat om het onderling vertrouwen. Je moet ook de taal van de boeren spreken; je moet het snappen.”
Politiek
Beiden zetten ze zich vol passie in voor de belangen van de agrarische ondernemers. En ze roepen politici op om het belangrijkste dat we in Nederland hebben, de productie van ons voedsel, niet te verkwanselen. Dirk: “De meeste agrarische ondernemers in de Haarlemmermeer zijn inventief. Maar hun grootste uitdaging is te overleven en het bedrijf voort te kunnen zetten voor de volgende generatie. Daarom is het noodzakelijk dat ze extra activiteiten kunnen ontplooien en uitvoeren. Laat ze een winkel aan huis hebben, een zorgboerderij oprichten of tijdelijk onderdak-regelingen kunnen verzorgen. Verruim de bestemmingen waardoor er op boerenerven meer mogelijk is dan alleen agrarisch teelt!”
“De verdwazing van het bestuurlijke apparaat is niet meer uit te leggen. Wij zijn de mensen die het voedsel verbouwen! Als de gemiddelde burger hetzelfde zou moeten doen als een agrarische ondernemer om te kunnen overleven, zou hij zich direct verhangen. De agrarische ondernemers worden aan alle kanten zó ongelooflijk dwars gezeten! Onze taak wordt enorm beperkt door alle verdwaasde ideeën uit de samenleving.” Jos: “We zijn altijd gewend om vooruit te kijken, maar dat wordt steeds moeilijker. Het is heel gemakkelijk om te zeggen dat de stekker uit de gasbel in Slochteren wordt getrokken, maar je moet als regering eerst nadenken voordat je zo’n beslissing neemt. Voor de gewone man is het gas niet meer te betalen, onze boeren en landbouwgronden worden verkwanseld; straks wordt een bal gehakt een luxe!” De oplossing voor de energietransitie ligt volgens deze ervaren ondernemers niet in het volgooien van landbouwgrond met zonnepanelenvelden en 200 meter hoge windmolens. “Kijk naar Frankrijk en Zweden; daar halen ze hun elektriciteit uit heel schone kernenergie! Door hier niet voor te kiezen, duw je een heel volk in een ravijn van ellende.”
Maatschappelijke betrokkenheid
De beide mannen maken zich oprecht zorgen over de maatschappij als geheel. “Rozenkwekers stoppen ermee, omdat ze vier euro per roos kwijt zijn aan stookkosten. Als de plannen van de heer Frans Timmermans wat betreft de reductie van gewasbeschermingsmiddelen doorgaan, Europa over tien jaar een voedselimporteur in plaats van een voedselexporteur wordt. Nederland werd sinds de tweede wereldoorlog het beste land ter wereld, waar het ging om de productie van goed, goedkoop en kwalitatief hoogwaardig voedsel. Je hebt hier nooit te kampen met lege schappen. De aanwezigheid van het veiligste, duurzaamste en milieuvriendelikste voedsel is een privilege, dat een hoogontwikkelde samenleving kenmerkt. We kunnen niet de hele wereldbevolking voeden met alleen maar biologische teelt; hiervan ligt de productiecapaciteit simpelweg te laag. Ziekten en plagen bij de voedselproductie zullen wereldwijd moeten worden bestreden om de wereldbevolking van voldoende en veilig voedsel te voorzien. Als mensen straks tien euro voor een brood moeten betalen, zijn ze het gauw zat.”
'Als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen'
Jos heeft geïnvesteerd in zonnepanelen en met zijn project worden veel andere bedrijven geholpen met het verkrijgen van de benodigde energie. Het is een van de vele succesvoorbeelden, hoe het wél kan. “Zonnepanelen horen alleen op de daken. Als ondernemers zijn we realist. Dat moet ook, want om als ondernemer te kunnen blij ven bestaan." Dirk: “We zijn enorm voorstander van duurzaamheid en recycling, maar wees zuinig op onze gronden. En verspil geen voedsel! Nu wordt 35% van ons voedsel weggegooid; dat is doodzonde! Haal daarom alle houdbaarheidsdata van de verpakkingen af. Doe het weer net als vroeger: proef je eten van tevoren en dan weet je dat je het kunt opeten. Een kromme komkommer smaakt net zo lekker als een rechte. En ligt er een appel in het schap met een plekje erop, dan snij je dat plekje uit die appel om ‘m daarna op te eten.”
Met hun kennis en expertise helpen Jos en Dirk de medemens. Voor iedereen die een vraag heeft, zijn de beide mannen bereid om deze persoon met raad of een luisterend oor terzij de te staan. Tussen alle bedrijfsactiviteiten door, zetten de mannen ook nog allerlei nieuwe projecten op, zoals de voedselbank, waar al jaren honderden mensen geholpen worden. Dirk zet zich als veilingmeester regelmatig onbezoldigd in voor het goede doel en is omroeper en speaker tijdens de Koninginnerit en Trekkertrek. Jos is o.a. voorzitter van de Kortebaandraverij Hoofddorp en op landgoed Kleine Vennep van Dirk ontstaat een nieuw natuurlandschap, waar mensen even naar toe kunnen gaan – uit de drukte van alledag – om daar de gedachten even rustig op een rijtje te kunnen zetten. Dirk wijst naar een grote zwerfkei, die achter honderden adoptiebomen opgesteld is. Die zwerfkei is daar geplaatst met een reden: “Hoe mooi zou het zijn, om hier een natuurbegraafplaats te realiseren; je hebt hier het prachtigste uitzicht van de hele Haarlemmermeer!”
Achter iedere succesvolle ondernemer, staat een partner, die deze ondernemer de ruimte gunt om zijn of haar dingen te kunnen doen. Dat geldt zeker voor de echtgenotes van Dirk en Jos. De laatste: “We hebben allebei een vrouw, die ons vrij laat. Dat scheelt niet alleen; het is ook iets, dat je moet hebben, wanneer je bezig bent met iets, dat in feite een groot eenmansbedrijf is. Bij na iedere avond ben je weg en dat vergt veel van de mens. Je vrouw moet het ook leuk vinden en je daarin steunen.” Dirk is het hier volhartig mee eens. “Ondernemen en activiteiten opzetten, zoals wij dat doen, vergt enorm veel van je. Maar dat geeft niet. Je moet de mazzel hebben van een gezond gestel en een goed stel hersenen. Heel belangrijk is ook dat je plezier hebt in je werk.”
Klok
In de huiskamer van Dirk hangen tien klokken; groot en klein. Hij lacht: “Ik ben inderdaad verzamelaar van antieke uurwerken. Mensen hebben er duizenden jaren over gedaan om tijd in een apparaat te vangen. Tijd is relatief en een klok herinnert jezelf aan jouw eigen tijdelijkheid. We zijn niet zwaar religieus gebonden, maar we maken wel onderdeel uit van de schepping. Daar ben ik heilig van overtuigd.”
Mentoren
Gevraagd naar mensen die een voorbeeld zijn geweest, laat Jos direct weten: “Mensen die eerlijk en correct zijn. Ik heb Prins Claus rondgeleid in de Flevohof; deze man heeft zo’n indruk op mij gemaakt; zo gewoon als hij was!” De eersten die bij Dirk opkomen, zijn diens dochters: “Zij proberen groot te worden in dezelfde traditie als wij . Met respect voor de familie, weloverwogen en goed jouw dingen te doen en te beseffen dat je niet voor jezelf leeft.” Daarnaast noemt hij Erica Terpstra. “Ik ben met haar een middagje opgetrokken. Zij is superspontaan en spreekt en handelt recht uit het hart. Zij is een eerlijke, pure en leuke vrouw.” Jos bevestigt: “Daar houden we van. Mensen die met de beide beentjes op de grond staan en handelen zonder bij bedoelingen.” Met hun ervaring zijn Jos en Dirk ook mentoren voor anderen. Jos: “Via de Rotary heb ik zo’n mentorfunctie vervult voor een meisje. Zij zit nu in de gemeenteraad. Veel mensen willen even sparren en even praten. We kunnen goed praten, maar ook goed luisteren. We doen dat graag en met passie.”
Valkuil
Dirk: “Mijn grootste valkuil is, dat ik me niet kan voorstellen dat een ander niet enthousiast wordt van mijn plannen. Jos en ik kunnen dit samen aan: de onvoorstelbare kortzichtigheid die er soms heerst, waarbij mensen handelen met de waan van de dag. Als ondernemers willen we natuurlijk geld verdienen, maar we doen dat alleen met oog voor elkaar en de mensen in onze directe omgeving. Als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen.”
